زخم عفونی

زخم عفونی

زخم عفونی زخمی است که به دلیل رشد و ورود میکروب ها و باکتری ها در پوست، روند بهبودی آهسته ای دارد. این عفونت می تواند پوست، بافت های عمقی تر و یا حتی ارگان های اطراف زخم را نیز درگیر کند.

زخم عفونی، حفره ای در پوست یا بافت نرم زیر پوست است که عوامل بیماریزا از آن طریق به بافتهای سالم اطراف نیز منتشر میشوند. عفونت زخم باعث آغاز واکنشهای دفاعی بدن میشود. فعالیت سیستم ایمنی موجب التهاب و آسیب به بافت و نتیجتا روند بهبود را کند میکند. خیلی از عفونت ها خود به خود بهبود می یابند مانند عفونت فولیکول مو، اما سایر عفونتها نیازمند مراقبتهای پزشکی هستند.

دلیل عفونی شدن زخم چیست؟

به طور طبیعی، میکروب های بسیاری بر روی پوست و محیط پیرامون ما زندگی می کنند. این میکروب ها به حدی ریز هستند که با چشم دیده نمی شوند. اما در صورتی که زخمی بر روی پوست ایجاد شود و این میکروب ها راهی به سمت بافت های عمقی پیدا کنند، اصطلاحا گفته می شود که زخم عفونی شده است. زخم های باز بیشتر درمعرض عفونی شدن قرار دارند.

  • تب
  • دردناک شدن زخم
  • ترشح بدبو
  • قرمزی و التهاب

از جمله علائم و نشانه های زخم های عفونی هستند.

عواملی از قبیل:

  • ابتلا به دیابت نوع یک و دو
  • اندازه و عمق زخم. هر چه زخم بزرگتر و عمیق تر باشد، احتمال عفونی شدن آن نیز بیشتر خواهد بود
  • چاقی و اضافه وزن
  • افزایش سن. معمولا با افزایش سن، روند بهبودی زخم ها نیز به کندی انجام می شود
  • ضعف سیستم ایمنی، و یا مصرف داروهای استروئیدی و یا شیمی درمانی
  • زخم شدن پوست با ابزار کثیف و آلوده

احتمال عفونی شدن زخم را افزایش می دهند.

اقدامات موثر در پیشگیری از عفونی شدن زخم:

  • تمیز نگه داشتن زخم و پوست اطراف زخم
  • بررسی و کنترل منظم زخم تا به موقع متوجه هر گونه تغییر در زخم شوید
  • استفاده از پانسمان متناسب با اندازه زخم. از گاز و یا پانسمان هایی که به زخم می چسبند، استفاده نکنید

درمان زخم عفونی به چه صورت می باشد؟

  • درمان بر اساس شدت، محل ایجاد زخم و این که آیا عفونت به جای دیگری گسترده شده باشد، صورت می گیرد. در پروسه درمان، سن و شرایط جسمانی فرد نیز در نظر گرفته می شود. برخی اقدامات درمانی زخم های عفونی عبارت است از:
  • جهت پیشگیری از انتشار عفونت، درمان عفونت و هم چنین کاهش درد و تورم، آنتی بیوتیک تجویز می شود.
  • زخم نیز بایستی همواره تمیز و خشک نگه داشته شود. از پانسمان های مناسب استفاده شود و به طور مرتب تعویض شوند.
  • مصرف میوه و سبزیجات تازه، ماهی، ویتامین ها و مواد معدنی، در رژیم غذایی به تسریع روند بهبود زخم کمک می کند.
  • کنترل برخی بیماری ها و شرایط خاص پزشکی مانند دیابت و یا فشار خون بالا، به بهبود سریع تر زخم کمک می کند.

فلور میکروبی پوست

پوست اولین سد دفاعی بدن است. سطح پوست با یک لایه نازک اسیدی که توسط غدد سباسه تولید شده، محافظت میگردد. این لایه، اسیدیته پوست را تنظیم و به حفظ میکروبهای طبیعی روی پوست (فلور میکروبی پوست) کمک و از ورود عوامل بیماریزا به پوست جلوگیری میکند. در صورت آسیب به پوست یا ضعف سیستم ایمنی بدن، باکتری ها وارد بدن شده، رشد و تکثیر یافته و عفونت ایجاد میکنند. اینکه دقیقا چه میکروب هایی موجب عفونت میشوند، به فلور میکروبی پوست، محل و عمق زخم بستگی دارد.

نشانه های ایجاد عفونت

  1. تب
  2. سرخی پوست
  3. تورم
  4. افزایش درد
  5. سرد شدن ناحیه
  6. حساسیت به لمس
  7. ترشحات چرکی
  8. بوی بد ترشحات
  9. ترشحات سبز رنگ

تشخیص علائم عفونت در زخمهای مزمن و زخم پای دیابتی، مشکل تر است. در این موارد با کمک علائم غیر اختصاصی مانند کاهش اشتها، ضعف یا کاهش کنترل قند در افراد دیابتی تشخیص صورت میگیرد.

روشهای تشخیص عفونت زخم

  1. کشت باکتریایی
  2. رنگ آمیزی باکتریایی
  3. آزمایش حساسیت ضد میکروبی
  4. کشت قارچ
  5. کشت خون

مزمن شدن زخم

بدن در پاسخ به مجموعه ای از فاکتورها دچار التهاب میشود، شامل فاکتورهای میزبانی (ضعف سیستم ایمنی، سوء تغذیه) و فاکتورهای خارجی مانند میزان باکتری و درمانهای موضعی. در صورت تداوم این شرایط التهابی زخم مزمن ایجاد میشود. براساس مجموعه فاکتورها و مراقبت های به عمل آمده، زخم ها ممکن است در یکی از این مراحل باشند: آلودگی، جایگزینی، عفونت، تکثیر و عفونت خونی. همچنین زخم ممکن است در هرکدام از این دو جهت پیشرفت کند. زخم های مزمن عموما به درمان های آنتی بیوتیکی پاسخ نمیدهند.

پیشگیری از مزمن شدن زخم

  1. درمان موضعی زخم با مهارکننده های پروتئیازی (آنزیم هایی که پروتئین را تخریب میکنند)، جهت کاهش تخریب بافت سالم.
  2. مدیریت استفاده از داروهای ضد التهابی سیستمیک.
  3. اگر علائم کلینیکی پاسخ به زخم وجود دارد، از ضدمیکروب های موضعی استفاده کنید، اما از درمان فقط با این یک روش خودداری کنید زیرا درمان عفونت زخم به این شیوه تقریبا غیر ممکن است.
  4. کشت میکروبی. برای این کار از روشهای تایید شده استفاده کنید. بیوپسی از بافت سالم یا یک نمونه از ترشحات زخم پیشنهاد میشوند.
  5. مدیریت درمان آنتی بیوتیکی. با بیوپسی بافت، نوع میکروبهای زخم را شناسایی کرده و یک استاندارد طلایی برای درمان عفونت زخم خواهید داشت.
  6. استفاده از آنتی بیوتیک خوراکی یا داخل وریدی بر اساس نوع عامل بیماریزا.

عوارض محلی عفونت زخم

  1. متوقف شدن ترمیم زخم
  2. بهبود نیافتن زخم
  3. درد قابل توجه
  4. ناراحتی و بیقراری

عوارض سیستمیک عفونت زخم

  1. سلولیت
  2. استئومیلیت
  3. انتشار عفونت در خون

درمان عفونت زخم

  1. استفاده از آنتی بیوتیک خوراکی
  2. استفاده از آنتی بیوتیک موضعی
  3. استفاده از پانسمانهای آنتی بیوتیکی
  4. در موارد شدید، دبریده کردن بافت نکروزه روی زخم و تمیز کردن حفره از بقایای بافت و عفونت. دبریده کردن با دو روش پانسمان مخصوص و جراحی قابل انجام است.

ریسک فاکتورهای عفونت زخم

  1. گردش خون ضعیف
  2. دیابت
  3. چاقی
  4. سیستم ایمنی ضعیف یا سرکوب شده
  5. نداشتن حس در پاها
  6. کاهش تحرک و فعالیت
  7. سوء تغذیه
  8. ضعف بهداشت فردی و محیطی

رطوبت و عفونت زخم

اگر پوست در مجاورت طولانی مدت با رطوبت باشد، بافت زنده دچار ماسیراسیون (سفید شدن پوست و مردن سلولها) میشود. در مقابل، نبود رطوبت از تولید سلولهای زاینده پوست جلوگیری میکند. زیرا خشک بودن بستر به عوامل تولید و تکثیر سلولی زخم اجازه عبور نمیدهد. راه حل این مشکل، استفاده از درمانهای موضعی مناسب است. مانند پانسمان مرطوب برای زخم هایی با ترشح اندک یا جاذبهای ویژه برای زخمهایی با ترشح فراوان است.

مقاومت چند دارویی

اُرگانیسمهای مقاوم به دارو باکتریهایی هستند که نسبت به آنتی بیوتیکهای خاصی مقاوم شده اند. آنتی بیوتیک مهمترین دارو برای مبارزه با عفونت است بنابراین پیشگیری از مقاوم شدن باکتری ها به دارو و یا ابتلا به عفونت باکتریهای مقاوم به آنتی بیوتیک، امری ضروری است. بعضی از باکتریها به دلایل مختلف به چند نوع آنتی بیوتیک مقاوم میشوند. درمان عفونت ایجاد شده توسط این باکتریها بسیار مشکل است و در بسیاری از موارد منجر به مرگ میشود.

ریسک فاکتورهای عفونت مقاوم به دارو

  1. ابتلا به بیماری های مزمن زمینه ای
  2. سابقه استفاده بلند مدت از آنتی بیوتیکها
  3. ابتلا به این بیماریها:
    • بیماری مزمن کلیوی
    • دیابت
    • بیماری عروقی
    • درماتیت پوستی
  4. استفاده از روشهای تهاجمی مانند:
    • دیالیز
    • وجود دستگاه های تهاجمی در بدن
    • سوند ادراری
  5. بستری شدن مداوم
  6. سابقه آلودگی با باکتریهای مقاوم به درمان
  7. سن بالا

پیشگیری از مقاومت چند دارویی

  1. عدم تجویز و مصرف آنتی بیوتیک برای زخمهایی که هنوز عفونی نشده اند
  2. عدم مصرف آنتی بیوتیک برای پیشگیری از عفونت
  3. استفاده از روشهای تشخیصی حساس، در تعیین نوع عامل عفونی و استفاده از درمان اختصاصی
  4. خودداری از مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

اسکرول به بالا