مراقبت از زخمهای پوستی
برای کاهش خطر ابتلا به عفونت و تسریع درمان، زخمهای پوستی که در اثر نیش حیوانات و گازگرفتن انسانها به وجود میآیند، باید به صورت کامل تمیز شوند. شما میتوانید خودتان این کار را برای زخمهای جزئی انجام دهید. در این صورت باید جلوی هرگونه خونریزی را بگیرید، زخم را تمیز کنید و احتمالاً زخم را پانسمان نمایید.
از خونریزی جلوگیری کنید.
قبل از تمیز کردن زخم، باید سعی کنید تا جلوی خونریزی را بگیرید.
- اولین مرحله وارد کردن فشار مستقیم به زخم است. در صورت امکان قبل از وارد کردن فشار مستقیم به زخم، دستکش پزشکی بپوشید. اگر دستکش در دسترس نیست، از چیز دیگری برای تماس غیر مستقیم به زخم استفاده کنید. شما میتوانید برای اینکار از چند لایه پارچه تمیز، کیسه پلاستیکی یا تمیزترین چیزی که در دسترس دارید استفاده کنید. تنها زمانی که هیچ راه دیگری وجود نداشت از دستهای برهنه برای اعمال فشار مستقیم به زخم استفاده نمایید.
- تا حد ممکن فشار مستقیم روی زخم را نگه دارید.
- لباس را از اطراف زخم بردارید یا برش دهید.
- هر نوع جواهری که در نواحی اطراف زخم وجود دارد خارج کنید تا در صورت تورم مانع عبور جریان خون نشوند.
- فشار مستقیم و مداوم را برای 15 دقیقه کامل ادامه دهید. برای اینکار از یک ساعت استفاده کنید تا مطمئن شوید. در این مدت از کم کردن فشار برای دیدن وضعیت زخم و توقف خونریزی خودداری کنید. اگر خون از پارچه عبور میکند بدون برداشتن پارچه لایه دیگری روی آن قرار دهید. در صورت وجود جسم خارجی در زخم، به جای فشار مستقیم به جسم، به اطراف آن فشار وارد کنید.
- اگر شدت خونریزی متوسط یا شدید کاهش پیدا نکرد و متوقف نشد، درحالی که به فشار ادامه میدهید از دیگران درخواست کمک کنید. برای متوقف کردن خونریزی از شریان بند استفاده نکنید. هرکاری که میتوانید برای تمیز کردن زخم و جلوگیری گسترش آسیب بیشتر در ناحیه آسیب دیده انجام دهید.
- خونریزی خفیف معمولاً بعد از 15 دقیقه فشار مستقیم متوقف میشود یا به تا حد زیادی کاهش پیدا میکند. البته ممکن است تا 45 دقیقه بعد همچنان خونریزی به صورت قطرهای و در اندازهای بسیار کم ادامه داشته باشد.
زخم را تمیز کنید.
اگر نمیخواهید فوراً به پزشک مراجعه کنید، حداقل 5 تا 10 دقیقه زخم را بشویید. در صورت امکان اجازه دهید فرد مصدوم شده، خودش زخم را تمیز کند.
- تا حد ممکن دستان خود را به خوبی با آب و صابون بشویید.
- قبل از تمیز کردن زخم، اگر میتوانید از دستکشهای پزشکی استفاده کنید.
- کثیفیها و اجسام خارجی بزرگ را با استفاده از یک موچین تمیز از روی زخم جدا کنید. مواظب باشید تا موچین را به درون زخم فشار ندهید.
- زخم را زیر آب جاری بشویید (هر چه طولانیتر بهتر) تا همه کثیفیها، اجسام خارجی و باکتریها از زخم خارج شوند.
- با یک دستمال تمیز و نرم به آرامی زخم را تمیز کنید (اگر زخم بسیار کثیف باشد ممکن است نیاز به فشار بیشتری برای تمیز کردن زخم داشته باشید) مواظب باشید با فشار زیاد باعث آسیب بیشتر به بافت و عفونت آن نشوید. شستشوی زخم با دستمال ممکن است دردآور باشد و باعث افزایش خونریزی شود اما برای تمیز کردن کامل زخم لازم خواهد بود.
- اگر شیر سینک شما دارای سری انعطاف پذیر است از آن برای شستن زخم استفاده کنید. اسپری کردن آب با فشار زیاد روی زخم میتواند قسمت زیادی از کثیفیها و اشیاء باقی مانده از زخم را خارج کند. مواظب باشید فشار زیاد آب سبب پاشیده شدن آب از روی زخم به روی چشم شما نشود.
- ممکن است تمیز کردن زخمهای بزرگ، کم عمق و کثیف زیر دوش آب راحتتر باشد.
- اگر بعد از شست و شو هنوز مقداری کثیفی و اشیاء خارجی در زخم باقی مانده است، شستشو را تکرار کنید.
زخم را پانسمان کنید (بجز موارد اورژانسی، این مرحله را برای زخم های شدید، به یک درمانگر زخم بسپارید)
برای جلوگیری از کثیف شدن و تحریک مجدد زخم، باید زخم را پانسمان کنید. در انتخاب پانسمان دقت داشته باشید. قبل از خرید یا در هنگام استفاده از پانسمان حتماً نوشتههای روی آن را به دقت بخوانید و از دستورالعملهای آن پیروی نمایید.
- مطمئن شوید که پیش از استفاده از پانسمان، زخم را به خوبی تمیز کردهاید.
- شما میتوانید یک لایه نازک از ژلهای روغنی مانند وازلین را روی زخم بمالید و یک پانسمان نچسب را روی آن قرار دهید.
- به هر مقدار که لازم است از وازلین و پانسمان استفاده کنید.
- در صورت نیاز میتوانید از نوع خاصی از بخیه به نام بخیه (چسب) پروانهای استفاده کنید تا لبههای زخم را به هم نزدیک کنید. میتوانید نمونه آماده این بخیه را خریداری نمایید. بخیه پروانهای را به صورت عرضی روی زخم قرار دهید تا لبههای زخم روی هم قرار بگیرند.
- مراقب علائم بروز عفونت باشید. اگر عفونت در زیر پانسمان ایجاد شود ممکن است لازم باشد به پزشک مراجعه کنید.
- در زمانی که حس کردید زخم به پانسمان نیازی ندارد و دیگر کثیف یا تحریک نمیشود، میتوانید پانسمان را از روی زخم بردارید.
زخمهای بزرگ، عمیق و بسیار کثیف
برای درمان و مراقبت از زخمهای پوستی بزرگ، عمیق و بسیار کثیف ممکن است لازم باشد تا به پزشک مراجعه کنید. همچنین در صورتی که تمیز کردن زخم بیش از حد درد آور است یا نمیتوانید کثیفیها و اجسام خارجی باقی مانده را در زخم خارجی کنید مراجعه به پزشک الزامی به نظر میرسد. علاوه بر این پزشک میتواند به شما بگوید که آیا نیاز به بخیه و استفاده از آنتی بیوتیک دارید یا نه.
در بیشتر موارد زخمهایی که نیاز به بخیه دارند باید در طی 6 تا 8 ساعت پس از آسیب دیدگی درمان شوند تا خطر عفونت کاهش پیدا کند. البته در مواردی که زخم بسیار کثیف است برای جلوگیری از عفونت، ممکن است پزشکان از بخیه زدن خود داری کنند.
با مراجعه سریع به مراکز درمانی، خیال شما از بابت تمیز شدن زخم و درمان آن به بهترین شکل راحت خواهد شد.
چه زمانی نیاز به بخیه دارید؟
شما میتوانید خیلی سریع نیاز به بخیه را تخمین بزنید. برای اینکار ابتدا باید خونریزی را متوقف کنید، زخم را به خوبی بشویید و سپس طرفین زخم را به هم بچسبانید. اگر حس کردید در صورتی که لبههای زخم به هم بچسبند وضعیت زخم بهتر میشود آنگاه باید بخیه زدن را در نظر داشته باشید. در صورتی که حس کردید نیاز به بخیه دارید، از مصرف داروی ضدعفونی کننده پیش از معاینه پزشک خود داری کنید.
- اکثر بریدگیهایی که به درمان احتیاج دارند، در مدت 6 تا 8 ساعت پس از آسیب دیدگی باید به وسیله بخیه، استاپلر یا چسب بسته شوند. بعضی از زخمها نیز میتوانند 24 ساعت بعد از آسیب دیدگی بسته شوند. در واقع با اینکه احتمال بروز عفونت با باز ماندن زخم بیشتر میشود اما در مورد زخمهایی که هنوز به طور کامل تمیز نشدهاند و خطر عفونت در آنها وجود دارد تا 24 ساعت بعد از بروز جراحت از بخیه زدن خود داری شود و حتی ممکن است اصلاً بخیه نشود.
- زخمهایی که از یک وسیله تمیز مانند چاقوی آشپزخانه ایجاد شوند ممکن است 12 تا 24 ساعت بعد از بروز جراحت بر اساس محل زخم بخیه شوند.
- زخمهای روی صورت برای جلوگیری از بروز اسکار و به جا ماندن رد آن با استفاده از بخیه درمان شوند.
برداشتن پانسمان
گاهی اوقات برداشتن پانسمان یا چسب میتواند به روند بهبود پوست آسیب بزند یا باعث پارگی در پوستهای نازک شود. بنابراین به جز زمانی که پانسمان چرکین و کثیف شده است، از عوض کردن و برداشتن مکرر آن تا حد امکان خود داری کنید. برای برداشتن پانسمان ، پوست را با یک دست نگهدارید و لبه پانسمان را به سمت زخم بکشید.
اگر پانسمان چسبناک بوده و به پوست یا موی روی پوست چسبیده است، قبل از جدا کردن پانسمان ، از مواد از بین برنده چسب پانسمان استفاده کنید. میتوانید این مواد را از همانجایی که پانسمان را تهیه کردهاید خریداری کنید. قبل از استفاده حتماً از دستور العمل های نوشته شده روی بسته آن پیروی کنید.
اگر پانسمان به زخم چسبیده است، با استفاده از محلول نمکی، آنرا را خیس و مرطوب کنید تا شل شود و سپس به آرامی پانسمان را از روی پوست و زخم بردارید.
منبع uofmhealth